https://www.octanemagazine.nl/stuurkolo ... zele-hals/
Ton Roks in Octane Magazine 076 wrote:Vroeger, toen auto’s nog auto’s waren en bestuurders nog werden behandeld als zelfstandig denkende en capabele mensen, was autorijden een vaardigheid waar je trots op kon zijn. Je was in staat een complexe machine te bedienen, over uitdagende wegen, in lastige situaties, en dat gaf je heel veel voldoening. Het is nog steeds mogelijk dat te beleven, al zijn de gelegenheden niet meer zo talrijk. Er is bovendien iets fundamenteel veranderd. Als bestuurder was je de vervolmaking van het fenomeen automobiliteit. Nu ben je het tegendeel, een probleem.
In moderne auto’s word je door allerlei elektronische assistenten behandeld als een onnozele hals die niet kan parkeren, die geen borden kan lezen, die niet tussen witte strepen kan rijden, die niet in zijn spiegels kan kijken en niet in staat is risicovolle situaties te herkennen of met een verstandige snelheid te rijden. De bestuurder is een onbenul geworden die vooral tegen zichzelf in bescherming moet worden genomen. Daarmee is een proces ingezet dat je de debilisering van de automobilist zou kunnen noemen.
Als niemand kennelijk nog in staat wordt geacht adequaat een auto te besturen, wat heeft het rijbewijs dan nog te betekenen? Is het verwaterd tot een vergunning om met een auto de weg op te mogen, is het geen document meer dat bewijst dat je een geschoolde en vaardige bestuurder bent? Afgaande op hetgeen er soms op de weg te zien is, neig ik tot de conclusie dat rijscholen hun leerlingen in hoofdzaak leren hoe voor een rijexamen te slagen – aan een hoge rijvaardigheid komen ze niet of nauwelijks toe. Niets ten nadele van de instructeurs overigens, want hun klanten willen nu eenmaal zo snel mogelijk dat plastic kaartje.
Ik ben ervan overtuigd dat menige rijinstructeur het met me eens zal zijn dat er enige tijd na het verwerven van een rijbewijs een vervolg zou moeten zijn. De bestuurders hebben dan ervaring opgedaan en zijn vertrouwd met hun auto – prima – en ze hebben zichzelf soms ook verkeerde gewoonten aangeleerd. Velen hebben geen idee wat hun auto wel en niet kan, hoe een ABS-stop te maken of hoe te reageren als ze bijvoorbeeld in een berm geraken. Om over iets simpels als het correct afstellen van de buitenspiegels nog maar niet te spreken. Het zou heel zinvol zijn om na een bepaalde periode vervolgonderricht te krijgen, iedereen die een keer een rijopleiding voor gevorderden heeft gevolgd, zal dat beamen.
Dat lijkt me zinvoller dan wat er nu gebeurt: dezelfde overheden die een bewijs van rijvaardigheid verlangen, vinden nu kennelijk dat de houders er niks van bakken en dat ze tegen zichzelf beschermd moeten worden. Moderne auto’s zijn rijdende verpleeghuizen geworden, uitgerust met een arsenaal aan bemoeizuchtige assistenten. Je bent geen bestuurder meer, maar iemand die aan boord wordt gedoogd zolang die braaf doet wat die systemen willen – ze vertellen zelfs wanneer je koffie moet gaan drinken. Er wordt alarm geslagen als de deuren niet goed dicht zijn, als iemand zijn gordels niet om heeft, er wordt aan je stuur gerukt als je van rijstrook wisselt en je richtingaanwijzer nog niet hebt ingeschakeld, en er wordt gepiept en visueel gejammerd als je iets sneller rijdt dan op de borden staat, waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen de adviezen (die blauwe borden) en de geboden.
Als er zo veel mensen in auto’s rijden die bij dergelijke elementaire zaken geholpen moeten worden, dan betekent dit dat een rijbewijs geen bewijs van rijvaardigheid meer is. Zijn we met al die assistenten niet een generatie automobilisten aan het kweken die niet meer snapt hoe een auto werkt en die het ontbreekt aan fundamentele vaardigheden voor deelname aan het verkeer? Veroorzaken de middelen de kwaal? Het heeft er alle schijn van.
De ironie van het verhaal is dat veel van die assistenten niet naar behoren werken, vaker dan veel fabrikanten willen toegeven. De snelheidswaarschuwingen komen gemiddeld zo’n 5 km/h te vroeg, de botspreventie laat je auto een noodstop maken als er een stuk karton de weg op waait of gaat vol in de ankers als je het tuinpad oprijdt en er een takje uit de heg steekt. Weleens meegemaakt dat je op hoge snelheid in een lange bocht op de Duitse Autobahn bijna verongelukte doordat de rijstrookassistent een ruk aan je stuur gaf omdat je met een wiel een witte lijn raakte? Ik wel. Of dat je auto op de snelweg vol in de remmen ging omdat er een 50 km/h-bord stond, niet op de weg zelf maar op de naastgelegen afrit, wegens werkzaamheden? Ik wel – gelukkig reed er niemand achter me. Het ergste is dat een aantal assistenten het bestuurders nóg gemakkelijker maakt hun aandacht elders te richten – op hun telefoon bijvoorbeeld. Dat is een belangrijke factor bij veel onheil.
Het is tijd dat we die assistenten een halt toeroepen. Autorijden is een vaardigheid, geen computergestuurd proces waarbij de bestuurder tot ballast wordt gereduceerd. Natuurlijk, we willen het geen chaos laten worden op onze wegen die steeds voller en drukker worden. Maar misschien moeten we automobilisten wat minder behandelen als kleuters en beginnen met het stimuleren van werkelijk rijinzicht.
